Telegraficzna teoria – o renesansie Disneya słów kilka cz. II

W zeszłym tygodniu przerobiliśmy renesans Disneya od Małej Syrenki do Króla Lwa, czyli okres od roku 1989 do 1994. Dobrnęliśmy tym samym do momentu kulminacyjnego złotego okresu, teraz będziemy zauważać tendencję spadkową. Zbadaliśmy aspekt muzyczny, który okazał się szalenie istotny, ponieważ przywrócił bajki wujka Disneya do Oscarowych łask. Jednak kontynuujmy nasze rozważania.

Alan Menken pozazdrościł koledze Zimmerowi i  zaczął kombinować, i tak jak z początku wychodziło mu to nieźle, tak im dalej tym gorzej. Na szczęści ścieżka dźwiękowa do Pocahontas była tworzona jeszcze przed zgapieniem koncepcji Zimmera.

Po bajkowych podróżach po Europie, Bliskim Wschodzie i Afryce czas przenieść się do Ameryki – nowoodkrytego kontynentu, gdzie poszukiwacze przygód ze starego lądu przybywają w poszukiwaniu złota. 

Pocahontas to chyba najcieplej wspominana w Polsce bajka ze Złotego Okresu. Jej premiera na świecie odbyła się w czerwcu  1995 roku, a po pięciu miesiącach i nagraniu doskonałego dubbingu trafiła i do naszych kin. Nie wiem czy mam pisać o jej niezaprzeczalnych zaletach? Każdy przecież doskonale pamięta słowa Kolorowego wiatru. Muzyka jest tu bezapelacyjnie doskonała, więc trudno, żeby i za ten film, wspominany już wielokrotnie Alan nie otrzymał dwóch Oscarów. 

Wiem, że z tego filmu powinna znaleźć się tu oscarowa piosenka, ale uważam, że 'Dzicy są' jest ciekawsza, ponieważ ma więcej chórów, pauzy, drugie głosy itp.

Powoli żegnamy się z czerwienią dywanów, złotem oscarowych statuetek i znaczną ilością pochwał, a nad naszym ukochanym studiem zaczynają wisieć czarne chmury…

W 1996 roku do kin trafia Dzwonnik z Notre Dame. Już w pierwszej sekundzie filmu możemy usłyszeć połączenie geniuszu Menkena z koncepcją Zimmera. Słyszymy chór śpiewający chorał gregoriański, albo coś w tym klimacie. Jest to bardzo adekwatne do murów paryskiej świątyni i w całym filmie brzmi bardzo wzniośle, nadaje scenom patosu i wszystko byłoby fajnie, ale nie przekonało to Akademii Filmowej. 

Taka muzyka w połączeniu z często strasznymi scenami dała efekt, którego małe dzieci się bały. Posypały się przez to gromy na wytwórnię. Do dziś możemy przeczytać na filmwebie dyskusje nadopiekuńczych rodziców piszących o straszności tego filmu i nieadekwatności dla dzieci. Nie spieram się z nimi, dla dzieci poniżej pewnego wieku może być to bajka straszna, ale każdy rodzic powinien to oceniać sam, a nie wdawać się w dyskusje na portalu filmowym, przepraszam za dygresję,  już wracam do tematu.

Dzwonnik miał jednak wielu fanów w postaci dzieci starszych, które wychowały się na poprzednich produkcjach Disneya. Była to w końcu bajka bardzo ładnie narysowana, muzykę miała ładną, a i historia była ciekawsza niżli poprzednie. Tym samym z historią o Quasimodzie nie było tak źle, najgorsze nadeszło rok później.

Herkules – bajka, która w roku premiery była ogłoszona najgorszą bajką w historii wytwórni, nie typowano jej do żadnych nagród. Była absolutnym kryzysem, ponieważ krytycy nie zauważyli pewnych zmian, które dziś już widać bardzo wyraźnie.

A jednak bajka o mitologicznym herosie nawet dziś zostawia wiele do życzenia. Przede wszystkim ta paskudna kreska, która jednym zawijasem określała paznokcie, stawy, sutki i w ogóle wszystko. Po drugie gospel. Kto wpadł na pomysł połączenia takiej muzyki z greckim antykiem?! Alan Menken. Jego świetność wróci dopiero w naszych czasach.

Nie bądźmy jednak aż tak surowi. Muzyka jest ciekawa i wierzcie lub nie, ale jest jedną z najbardziej lubianych ścieżek dźwiękowych Disneya. A dlaczego? A dlatego, że bardzo dobrze prosperuje bez filmu. Gospel możemy posłuchać sprzątając, czy gotując obiad. Tu zauważamy, że muzyka może nie pasować do filmu, a mimo tego być bardzo dobra. Po którymś obejrzeniu widz nie zwróci już uwagi na gospel przy Panteonie, a będzie razem z muzami przyśpiewywał Od zera do bohatera. 

O tym dlaczego Herkules był tak hejtowany kiedy indziej, bo to szalenie interesujące, ale długo można byłoby pisać.

Kolejnym, już przedostatnim hitem Disneyowego renesansu jest opowieść o dziewczynie przebranej za chłopca – Mulan. Bajka, w której już wyraźnie czuć znak czasów. Historia nie jest jednowątkowa, nie polega na zdobyciu względów księcia lub księżniczki. Tutaj już problem jest bardziej złożony: wojna, choroba ojca, niechęć do małżeństwa, nieposłuszeństwo i wiele innych tematów składających się na całą fabułę.

Mamy zabawnego smoka i dynamiczną akcję, ładne kreski, trochę Chin. Jednak mimo, iż przemiany już następowały wiele osób jeszcze ich nie rozumiało. Często widać było niechęć do takiego kina dla dzieci. Mimo to Mulan zdobyła parę nagród, nie byłe jednak one tak ważne jak na początku dekady.

Ostatnim filmem w naszym zestawieniu jest Tarzan. Bajka, która praktycznie jest zupełnie inna niż te z początku naszej zeszłotygodniowej notki. Tutaj zmiany już nastąpiły w stopniu znacznym. Mamy mężczyznę wychowanego przez małpy, jeżdżącego po gałęziach jak Legolas na tarczy. Jest parę złych charakterów. I tutaj już mamy całkiem inną poetykę. Mamy dwie frakcje - ludzi i zwierząt. W każdej są dobre i złe charaktery.

Film ten dostał ostatniego w naszym zestawieniu Oscara. Oczywiście za najlepszą piosenkę. Phil Collins stanął na wysokości zadania i pozwolił odejść renesansowym bajkom Disneya z podniesioną głową.

I tak kończy się dzisiejsza telegraficzna teoria. Macie już jakiś pogląd na to jak prosperował Disney w swoim najlepszym okresie. Na konkretnych tytułach będę się skupiał przy innych okazjach.

Dobrego wolnego poniedziałku!